BAĞIMLILIK NEDİR?
“Bağımlılık; kişinin kullandığı bir madde, alkol, nesne veya yaptığı bir davranış (eylem) üzerinde kontrolünü kaybetmesidir. Kontrolsüzce kullanılan her madde ya da gerçekleştirilenher davranış bağımlılık oluşturma riski taşır. Kişiler hayatta birçok şeye karşı bağımlı olabilir. Örnek: madde, alkol, sigara, kumar, teknoloji, herhangi bir eşya veya davranış (Ögel, 2018;Yeşilay Yayınları, 2018).”
DSM 5 Tanı Ölçütleri Başvuru El Kitabında (2013) yer alan bağımlılık kriterleri şunlardır:
• Tasarladığından daha uzun süreli kullanım
• Geçmişte başarısız bırakma girişimleri
• Zamanının çoğunu madde bulmak ve kullanmak için ayırma
• Olumsuz etkilerine ve zarar görmesine rağmen kullanmaya devam etme
• Madde kullanım isteği
• Tolerans (kullanılan madde miktarının yeterli gelmemesi sebebiyle giderek artırılması)
• Yoksunluk (Amerikan Psikiyatri Birliği, çev. 2013).
BAĞIMLILIK NASIL BAŞLAR?
• Merak
• Akran baskısı
• Sorunlarının çözümü olmadığına inanmaya başladıklarında yani çaresiz
hissettiklerinde
• Kendisini ispatlamanın bir yolu sanmak
• Farklı ve değişik görünme çabası
• Ulaşılabilirlik-ulaşılamazlık
BAĞIMLILIKTA ETKİLİ OLAN FAKTÖRLER:
• Psikolojik Sebepler
• Aile İlişkileri
• Kalıtımsal Etkenler
• Sosyal-Kültürel Etkenler
• Erişebilirlik